Het aantal in Nederland werkzame buitenlanders in de bouwsector kan in 2020 oplopen tot 50.000.

De enorme toename van het aantal buitenlandse werknemers heeft de belangstelling van meerdere onderzoeksinstellingen gewekt. Er is een onderzoek gestart om dit fenomeen te analyseren en te verklaren, en er worden pogingen ondernomen om de impact van uitzendkrachten op de Nederlandse arbeidsmarkt te voorspellen.

Het Economisch Bouwinstituut (EIB) heeft halverwege het voorgaande jaar (2019) een publicatie uitgegeven met de naam ‘Buitenlandse uitzendkrachten in de bouw’. Het doel van het onderzoek was om de ervaring met buitenlandse werknemers te beschrijven.

Sterke toename van het aantal buitenlanders op de bouwplaats: 40 procent van de nieuwe banen voor niet-Nederlanders

De bouwmarkt in Nederland zit nog steeds in de lift. De vraag naar arbeid is zo groot dat de meeste bouwwerkzaamheden niet kunnen worden gerealiseerd zonder de inzet van buitenlandse werknemers. De voorspellingen van het EIB geven aan dat maar liefst 40 procent van de nieuwe banen naar mensen buiten Nederland gaat.

Ondersteuning in de bouwsector zal hoofdzakelijk komen van werknemers uit Polen, Roemenië en Bulgarije.

Voortdurende toename van het personeelsbestand

In de periode van 2015 tot 2017 steeg het aantal buitenlandse werknemers op Nederlandse bouwplaatsen met 20 procent tot bijna 41.000. Het EIB voorspelde in 2017 dat dit cijfer in 2020 zal stijgen tot 53.000.

Één van de redenen voor de verwachte toename van het personeelsbestand kan ook de Brexit zijn. Buitenlanders die in het Verenigd Koninkrijk wonen en werken, zullen hun woonplaats grotendeels niet veranderen, maar nieuwe uitzendkrachten die in het buitenland werk zoeken, kiezen meestal voor andere landen, waaronder Nederland.

Het tekort aan personeel is een belangrijke reden voor de toename van het aantal buitenlanders.

Het EIB heeft ook onderzocht waarom Nederlanders besluiten in zee te gaan met buitenlandse werknemers.

Verreweg de belangrijkste reden om voor buitenlandse werknemers te kiezen, is het gebrek aan personeel (74%). Slechts 12% van de bouwbedrijven meldt de lagere loonkosten voor buitenlandse werknemers als argument voor hun dienstverband. Slechts 14% van de respondenten geeft de flexibiliteit als reden om buitenlanders in dienst te nemen.

Het aantal buitenlandse werknemers groeit nog steeds

Gegevens uit 2017 laten zien dat Polen (8890) en Turkije (5565) de landen zijn waar de helft van de buitenlandse beroepsbevolking vandaan komt. Het aantal Polen in de bouw (werknemers en ZZP’ers) is tussen 2015 en 2017 met 27 procent toegenomen.

De grootste toename van het personeelsbestand in 2015-2017 werd gerealiseerd door werknemers uit Roemenië en Bulgarije. Het aantal Bulgaren is tussen 2015 en 2017 met 97 procent toegenomen tot bijna 3.000. Het aantal Roemenen is met 107 procent toegenomen tot bijna 900.

Ervaren buitenlandse werknemers zorgen voor een goede kwaliteit

Volgens het EIB zijn problemen veroorzaakt door een slechte professionele kennis van buitenlandse werknemers zeldzaam. Ervaren buitenlandse werknemers worden niet slechter beoordeeld dan Nederlandse werknemers. Polen die naar Nederland komen, hebben of krijgen snel certificaten die recht geven op het werk, evenals VCA certificaten.

Communicatie is het belangrijkste verbeterpunt

Buitenlandse werknemers hebben kwaliteit van de dienstverlening hoog in het vaandel, maar de communicatie en veiligheid op het werk zijn aandachtspunten. De verbetering van de communicatie leidt tot een verbetering van de arbeidsveiligheid. Daarom is het zo belangrijk om veel aandacht te schenken aan dit aspect van het werk, zowel door buitenlandse werknemers als door Nederlandse werkgevers.

Verbetering van de communicatie vereist nieuwe oplossingen. Een mogelijkheid is om een teamleider in te huren die twee talen spreekt en zo in staat is om instructies te geven en de huidige werkregels uit te leggen. Een andere manier is om opleidingen voor buitenlandse werknemers in hun moedertaal te organiseren en de voorschriften, werkregels en veiligheidsregels te vertalen. Het groeiende aantal buitenlanders in Nederland heeft ertoe bijgedragen dat het nu mogelijk is om VCA Basis-opleidingen in maar liefst 18 talen te volgen.

Het komt vaak voor dat buitenlandse werknemers de Engelse taal spreken (tenminste op Basisniveau), wat ook de communicatie verbetert. Werknemers die zich langer in Nederland vestigen of besluiten om permanent te blijven, kunnen Nederlands leren.