Veilig werken in de cao
De meeste bedrijven in Nederland vallen onder een cao. Bedrijven moeten de regels uit de cao van hun branche of sector doorgaans navolgen. In een cao staan vaak ook afspraken over veilig werken. Meestal zijn regels uit een cao strenger dan de wettelijke regels, maar dat is niet altijd zo.
Een cao (collectie arbeidsovereenkomst) wordt opgesteld door de zogeheten sociale partners: werkgevers(organisaties) en de vertegenwoordigers van werknemers, de vakbonden. Een bedrijfstak-cao geldt binnen een bepaalde branche of sector. Enkele grote bedrijven hebben eigen ondernemings-cao’s, zoals de NS. Bij minimum-cao’s moeten werkgevers zich precies houden aan de regels uit de cao. Verreweg de meeste cao’s zijn standaard-cao’s. De werkgever mag dan in de arbeidsovereenkomst met de werknemer afwijkende afspraken maken, zolang die in het voordeel van de werknemer uitvallen.
Algemeen verbindend
Werkgevers zijn verplicht zich te houden aan de afspraken uit de cao van hun branche of sector als:
- ze zijn aangesloten bij de werkgeversvereniging die de cao heeft ondertekend;
- de cao van hun branche of sector algemeen verbindend is verklaard (AVV).
Het doel van een AVV is oneerlijke concurrentie binnen een branche tegen te gaan en te zorgen voor gelijke spelregels. Als iedereen zich aan dezelfde loonschalen of veiligheidsregels moet houden, is dat eerlijker voor werknemers én voor andere bedrijven en consumenten. De website van het Ministerie van SZW geeft een overzicht van cao’s die algemeen verbindend zijn verklaard.
Vrijwillig navolgen
Is de werkgever geen lid van de werkgeversvereniging en is de cao niet algemeen verbindend verklaard, dan hoeft hij de cao niet na te volgen. Het maakt daarbij geen verschil of de werknemers in zijn bedrijf lid zijn van de vakbond die de cao heeft opgesteld. De werkgever mag de cao voor zijn branche niettemin navolgen. Het kan veel tijd schelen als hij niet met elke individuele werknemer zijn arbeidsvoorwaarden hoeft uit te onderhandelen, maar gewoon naar de cao kan verwijzen.
Arbo-afspraken
In cao’s zijn vaak afspraken over veilig werken terug te vinden, met name omdat de vakbonden dit erg belangrijk vinden. In cao’s kunnen dus aanvullende afspraken staan over de RI&E, de taken van de preventiemedewerker, de arbocatalogus van de sector en de maximale arbeidstijden. In sommige branches, zoals in de Zoetwaren, bestaan zelfs aparte arbo-cao’s.
